Chỉ hai năm trước, giá dầu Brent chỉ còn 45 USD / thùng và các nhà phân tích tự hỏi rằng liệu giá dầu thấp có thể trở thành một hình thái thị trường trong thời gian lâu dài hơn hay không.
Bây giờ giá đang hướng lên trên 80 USD, liệu có an toàn để tuyên bố thời đại giá dầu thấp đã kết thúc? Chẳng bao lâu nữa chúng ta có thể thấy giá dầu leo lên mức 90 USD hay 100 USD/thùng và giá xăng dầu lên tới 4 USD/gallon cho người tiêu dùng ở Hoa Kỳ?
Dưới đây là hai quan điểm khác nhau:
1. Có, giá dầu sẽ tăng cao hơn. Các lý do để củng cố cho quan điểm này gồm :
• Tốc độ tăng trưởng trong ngành công nghiệp dầu đá phiến của Hoa Kỳ đang bắt đầu giảm. Việc thiếu các đường ống dẫn dầu đang làm cho các công ty dầu đá phiến ở Permian và các khu vực lân cận trỳ hoãn các giếng khoan mới. Nếu không có sự tăng trưởng nhất quán trong lĩnh vực này, giá dầu sẽ tăng.
• Sản xuất dầu của Iran và xuất khẩu dầu của họ đang chậm lại do các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ sẽ có hiệu lực vào ngày 4 tháng 11. Theo các nhà khai thác tàu chở dầu, xuất khẩu của Iran đã giảm xuống còn 1,578 triệu thùng / ngày trong tháng Chín. Con số này giảm 23,4% so với tháng 8. Một số nhà phân tích cho rằng lệnh trừng phạt với Iran có thể gây thiếu hụt 1,5 triệu thùng mỗi ngày trên thị trường toàn cầu và các nhà sản xuất khác sẽ không thể lấp vào khoảng trống này.
• Sản lượng sản xuất dầu của Venezuela đang trì trệ và sẽ tiếp tục sụp đổ khi đất nước này phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế rất lớn, khi mà chính phủ của họ không thể giữ vững các chỉ tiêu kinh tế. Theo Platts, Venezuela chỉ sản xuất 1,2 triệu thùng / ngày - giảm từ 1,97 triệu thùng / ngày trong năm 2017.
• Nga sẽ không phát biểu về việc liệu họ sẽ tăng sản lượng hay không cho đến khi họ gặp Saudi Arabia và các nước sản xuất dầu khác vào Chủ nhật (23/09/2018) tới tại Algeria. OPEC và các đối tác của nó có thể đề nghị OPEC duy trì mức sản xuất hiện tại khi nhóm họp chính thức vào đầu tháng 12. Một thất bại trong việc tăng sản lượng có thể khiến giá dầu tăng vọt với dự đoán về tình trạng thiếu hụt trong tương lai.
• Saudi Arabia cho rằng họ đang “thoải mái” khi thấy giá dầu thô Brent tăng lên trên 80 USD trong ngắn hạn. Điều này có thể chỉ ra rằng Saudi Arabia không có kế hoạch tăng sản lượng dầu trong vài tháng tới.
2. Không, chúng ta sẽ không nhìn thấy giá dầu ở mức cao. Các lý do để củng cố cho quan điểm này gồm :
• Tốc độ tăng trưởng trong ngành công nghiệp dầu đá phiến của Hoa Kỳ đã thực sự bắt đầu chậm lại, nhưng sản xuất vẫn còn mạnh và nhiều công ty dầu đá phiến đang vận chuyển dầu thô của họ bằng đường sắt hoặc xe tải. Kết quả là, các nhà sản xuất đang giảm giá tới 14 USD/thùng. Không chỉ vậy, nhưng giá dầu WTI thấp hơn 10 USD so với giá của Brent. Các nhà sản xuất giảm giá của Hoa Kỳ bị buộc phải cung cấp nguồn hàng sẽ giữ giá WTI thấp, ngay cả khi giá dầu Brent tăng. Công suất đường ống của Mỹ sẽ tăng trong suốt năm 2019 và sản xuất và xuất khẩu của Mỹ cũng sẽ tăng lên, đẩy giá toàn cầu xuống.
• Phân khúc thị trường dầu mỏ của Iran đang thu hẹp lại, nhưng nước này vẫn đang giao dầu sang Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Ý và Tây Ban Nha. Iran cũng đang giúp các khách hàng Trung Quốc và Ấn Độ tránh rủi ro đối với các biện pháp trừng phạt của Mỹ bằng cách sử dụng đội tàu riêng của mình để vận chuyển dầu và cung cấp bảo hiểm cho loại dầu đó. Trong khi đó, EU đang tạo ra một giải pháp tài chính có thể cung cấp cho các công ty một phương thức chuyển tiền cho Iran để đổi lấy dầu. Điều này có nghĩa là số nhiều dầu mỏ của Iran sẽ vẫn còn tồn tại trên thị trường so với các nhà phân tích hiện đang dự báo.
• Platts có thể đã báo cáo rằng Venezuela chỉ sản xuất 1,2 triệu thùng mỗi ngày trong tháng Tám, nhưng Reuters báo cáo sản xuất dầu cao hơn - gần 1,5 triệu thùng mỗi ngày - vào tháng Bảy. Ngoài ra, bộ trưởng dầu mỏ Venezuela tuyên bố rằng nước này sẽ tăng sản lượng thêm 640.000 thùng / ngày trong những tháng tới. Lượng dầu nhiều hơn từ Venezuela (đang bị bao vây) sẽ như van điều tiết giúp giữ giá dầu.
• Nga tuyên bố họ có khả năng tăng sản lượng dầu của mình lên ít nhất 300.000 thùng / ngày và sẵn sàng làm như vậy sau cuộc họp ngày 23 tháng 9 giữa OPEC và các bộ trưởng dầu mỏ các nước không thuộc OPEC.
• Các nhà sản xuất Saudi Arabia và OPEC đã tăng sản lượng dầu trong tháng 8 lên 420.000 thùng/ngày và Saudi Arabia có thêm công suất dự trữ đã được cam kết sẽ đưa ra thị trường nếu cần. Đã có rất nhiều cuộc thảo luận giữa Saudi Arabia và Hoa Kỳ cho rằng Saudi Arabia sẽ tăng sản lượng để tránh việc đưa giá dầu tăng lên trước ngày bầu cử.
Thực tế có thể sẽ rơi vào đâu đó giữa hai thái cực này:
Sản lượng của Hoa Kỳ sẽ giữ giá WTI thấp, nhưng sản lượng của Venezuela sẽ tiếp tục giảm. Sẽ có khoảng 1 triệu thùng dầu mỗi ngày của Iran có thể sẽ rời khỏi thị trường do các biện pháp trừng phạt, nhưng Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ sẽ tiếp tục nhập khẩu dầu của Iran. OPEC và Nga có thể sẽ quyết định tăng sản lượng, mặc dù họ sẽ không thể bù đắp hoàn toàn cho sự sụt giảm của xuất khẩu dầu từ Iran và Venezuela.
Nhưng đồng thời, đầu cơ sẽ tiếp tục đẩy giá dầu cao hơn ngay cả khi các nguyên tắc cơ bản cho thấy thị trường được cung cấp tốt hoặc thậm chí được cung cấp hơi quá mức.
