Tác giả: Simon Watkins từ Oilprice.com
Có được những ảnh hưởng chủ chốt đối với kinh tế và chính trị trong những tháng gần đây với Iraq (cả phía bắc và phía nam), Syria, Iran (phần còn lại của các quốc gia cấu thành vòng cung quyền lực Shia, bao gồm Lebanon, Jordan và Yemen), Nga dường như đang trong quá trình 'hoàn thiện hệ thống'. Tuần trước đã chứng kiến một loạt các thỏa thuận và gợi ý được thực hiện kín kẽ hơn, chỉ ra rằng Nga tận dụng tối đa khoảng trống quyền lực được tạo ra ở Trung Đông bởi sự tập trung của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào khôi phục chính sách phân lập chủ nghĩa. “Sự rút quân của Hoa Kỳ khỏi Syria - thậm chí phải trả giá bằng việc phá vỡ lời hứa với người Kurd rằng họ sẽ được trao độc lập để đổi lấy việc đánh bại Nhà nước Hồi giáo trên chiến trường - là một tín hiệu rõ ràng với Nga rằng họ có thể làm những gì họ muốn trong khu vực này”, một nhà phân tích rủi ro có trụ sở tại London đã nói với Oilprice.com tuần trước.
Putin và kế hoạch kiểm soát Trung ĐôngĐầu tiên để Nga chú ý là UAE, một trong những đồng minh lâu đời nhất của Hoa Kỳ trong khu vực. Chỉ một tháng trước, Thư ký phụ trách về tình báo tài chính và khủng bố của Bộ ngân khố Hoa Kỳ, Ông Sigal Mandelker, đã bay tới UAE để gặp các lãnh đạo của các ngân hàng và các công ty vận tải của nước này khi ông Trump cố gắng thắt chặt các biện pháp trừng phạt chống lại Iran. “Dubai [một trong bảy tiểu vương quốc có liên bang tạo thành UAE] từ lâu đã được biết đến như một ngôi nhà của các ngân hàng chuyên chế và tổ chức tài chính đáng tin cậy cho các quỹ có làm ăn với Iran để thanh toán mua dầu khí, và những thứ khác, vì vậy đây là thứ mà Hoa Kỳ muốn dừng lại”, một nguồn tin cấp cao của ngành dầu khí, người hợp tác chặt chẽ với Bộ Dầu khí Iran nói với Oilprice.com. Ngay trước đó, một cuộc họp xem xét tổng thể - nhưng vô cùng quan trọng - đã diễn ra tại Tehran giữa các chỉ huy của các đơn vị bảo vệ biên giới và bờ biển của UAE và Iraq, cuộc gặp đầu tiên trong sáu năm. Hai nước đã ký một biên bản ghi nhớ đưa ra các cam kết của mỗi bên nhằm thúc đẩy hợp tác hàng hải ở eo biển Hormuz và đồng ý tổ chức các cuộc họp định kỳ sáu tháng một lần để phối hợp các hoạt động nhằm đối phó với các mối đe dọa đối với an ninh của họ.
Tuy nhiên, Mandelker hầu như để mặc cho UAE công bố một loạt các thỏa thuận liên quan đến lĩnh vực dầu khí. Một ví dụ đặc biệt đáng chú ý là thông báo từ Công ty Dầu khí Quốc gia Abu Dhabi (ADNOC) rằng họ đã đồng ý bán cổ phần của dự án khí Ghasha cho Lukoil của Nga, lần đầu tiên một công ty Nga tham gia nhượng quyền với ADNOC và dự án đầu tiên của Lukoil ở UAE. Ngoài ra, ADNOC cho biết họ cũng đã ký thỏa thuận khung chiến lược với Gazprom Neft về hợp tác thượng nguồn, hạ nguồn và công nghệ. “Lukoil và Gazprom Neft là hai trong số những đại diện doanh nghiệp định hướng về phương Tây đầy quyền lực và khôn khéo của Nga - nhưng không gì hơn - họ luôn làm việc theo chiến lược địa chính trị tổng thể của Kremlin”
Tuy nhiên, những thỏa thuận này có ý nghĩa quan trọng, chỉ là một phần nhỏ trong chiến lược điển hình của Nga trong các lĩnh vực được quan tâm để ký kết “các thỏa thuận hợp tác trên phạm vi rộng”. Một yếu tố quan trọng trong thỏa thuận mới, theo Bộ trưởng năng lượng Nga, Ông Alexander Novak, sẽ hợp tác về năng lượng hạt nhân - cộng với dầu, khí đốt, khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), điện và các dự án giao thông khác nhau. Thật vậy, Bộ năng lượng cho biết Rosatom cũng đã ký một biên bản ghi nhớ với Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử UAE về hợp tác năng lượng hạt nhân. “Điều mà tuyên bố không nói là một phần của hợp tác hạt nhân này, nhân viên ngành công nghiệp hạt nhân Nga - và nhân viên an ninh, tất nhiên - sẽ làm việc trong các cơ sở quan trọng khác nhau ở UAE, và một số dự án giao thông sẽ liên quan đến việc vận chuyển các vật liệu liên quan đến ngành công nghiệp hạt nhân từ Nga và Iran đến UAE”, nguồn tin của Iran nói với Oilprice.com.
Ngay cả khi thỏa thuận của Nga không bao gồm bất kỳ yếu tố hạt nhân nào, thì nó cũng sẽ gây lo ngại cho phương Tây, vì nó bổ sung một cách hiệu quả nguồn khí của UAE vào trữ lượng khí khổng lồ của Nga, qua đó nó có ảnh hưởng phi thường đối với châu Âu. Vài năm trước, Nga đã phát triển đầy đủ các kế hoạch tăng cường hợp tác giữa một số quốc gia thành viên của Diễn đàn các nước xuất khẩu khí đốt (GECF), bao gồm Algeria, Bolivia, Ai Cập, Guinea cận Xích đạo, Iran, Libya, Nigeria, Qatar, Nga , Trinidad và Tobago, UAE và Venezuela. Cụ thể, Nga tin (và vẫn tin) rằng chỉ ba trong số này - Nga, Iran và Qatar - sẽ có thể tạo thành một "tập đoàn khí đốt" có thể tác động đến giá cả và kiểm soát đủ cung và cầu ở mức độ mà họ có có thể nắm nhiều quyền lực hơn trên thị trường khí đốt toàn cầu so với OPEC trước đây trong lĩnh vực dầu mỏ. “Vì khi Mỹ tăng dần việc sử dụng các biện pháp trừng phạt ở mức độ đã trở thành chính sách thay vì chỉ đơn giản là một công cụ của chính sách như trước đây, ngày càng nhiều cường quốc dầu khí lớn bị tẩy chay, vì vậy Động lực để họ hợp tác với nhau đã tăng theo cấp số nhân, và bây giờ điều này bao gồm cả UAE”, ông cho biết theo nguồn tin từ Iran.
Khi Oilprice.com xem xét kỹ lưỡng hơn, cò thể thấy mối quan hệ của Ả Rập Xê-út với Hoa Kỳ ngày càng khó khăn và u ám kể từ khi Saudi bắt đầu chiến lược vào năm 2014 để tiêu diệt ngành công nghiệp dầu đá phiến của Mỹ và đã xấu đi từ đó,. Tuy nhiên, đồng thời, Saudi đã tạm thời tìm cách ngăn chặn nguy cơ bị Mỹ từ bỏ bằng cách xây dựng mối quan hệ với Nga. Điều này bắt đầu với việc hai nước hợp tác với nhau trong thỏa thuận cắt giảm sản lượng OPEC + tháng 12 năm 2016 đã mở rộng và sâu sắc kể từ đó. Thật vậy, đầu năm nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Quốc vương Ả Rập Xê Út Salman bin Abdulaziz xác nhận rằng họ đã sẵn sàng tiếp tục hợp tác trong thị trường hydrocarbon toàn cầu. Các quan chức của cả hai bên cho rằng hai nước sẽ hợp tác trong tương lai về thỏa thuận sản xuất dầu thô OPEC + và trên thị trường LNG, ngoài các dự án hóa dầu khác nhau và các vấn đề phụ thuộc vào các vấn đề này, như giao dịch. Về mặt này, tuyên bố của Kremlin phù hợp với những gì thị trường dầu mỏ mong đợi, đó là sự chính thức hóa hợp tác quảng cáo trước đây giữa Saudi và Nga - nhà sản xuất dầu số hai và số ba trên thế giới, có thể cung cấp khoảng 20 triệu thùng dầu mỗi ngày (khoảng một phần tư sản lượng toàn cầu) - theo giá dầu, vì Saudi tự hành động để hỗ trợ giá dầu là không hiệu quả.
Các thông báo gần đây từ Ả Rập Xê Út, sau đó, hoàn toàn phù hợp với sự nâng cấp liên kết này và một lần nữa, theo kiểu đậm chất Nga, cách tiếp cận của Moscow đối với Saudi đã thúc đẩy tất cả các chuỗi có sẵn, thậm chí liên quan đến chuyến thăm đầu tiên của Putin tới Ả Rập Saudi sau hơn một thập kỷ trước đó vào đầu tháng này. Một vấn đề đặc biệt nhạy cảm đối với Thái tử Mohammad bin Salman là không ai có dù chỉ một nửa ý nguyện muốn tham gia vào đợt chào bán IPO Aramco chứa đựng nhiều nguy hiểm. Cue Russia, nơi có một chương trình nghị sự phức tạp hơn: tuần trước đã chứng kiến người đứng đầu Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga (RDIF), Kirill Dmitriev, rất thông minh, nói (không cười) rằng một số nhà đầu tư Nga đã quan tâm đến việc IPO Aramco. Dĩ nhiên, hoàn toàn ngẫu nhiên, Novak của Nga nói rằng, Gazprom, 'quan tâm đến việc hợp tác' với các công ty Saudi về khí đốt tự nhiên, sẽ là một sự bổ sung về mặt địa lý (nhưng không cần thiết về mặt logic) đối với kế hoạch 'Gas OPEC' biến thể của Nga.
Sự hợp tác này không dừng lại ở đó, vì Nga và Ả Rập Saudi đã ký các thỏa thuận mới bao gồm các dịch vụ dầu mỏ và hóa dầu. Cụ thể, RDIF, Aramco và Quỹ đầu tư công của Ả Rập Xê Út (PIF) đã đồng ý mua 30,76% cổ phần của công ty dịch vụ Nga, Novomet, từ Rosnano, khoản đầu tư chung đầu tiên của RDIF, Saudi Aramco và PIF thông qua nền tảng đầu tư năng lượng của họ. được thành lập vào năm 2017. Ngoài ra, RDIF đã đồng ý với SABIC và tập đoàn cổ phần tư nhân Nga ESN đầu tư vào thiết kế, xây dựng và vận hành nhà máy methanol ở khu vực Amur. Trên hết, theo các báo cáo khác nhau từ phía Nga và Saudi vào tuần trước, Nga và Ả Rập Xê Út cũng đã thành lập một Ủy ban Kinh tế Nga-Ả Rập, sẽ đóng vai trò hàng đầu trong việc phát triển quan hệ kinh tế và thương mại cũng như đầu tư giữa Nga và Ả Rập Saudi trên tất cả các lĩnh vực.
