Tác giả: Chen Aizhu và Florence Tan – Nguồn: investing.com
BEIJING/SINGAPORE (Reuters) - Trung Quốc, quốc gia đang tìm các biện pháp trả đũa các hành động trừng phạt của Hoa Kỳ, sẽ sử dụng các tàu chở dầu từ Iran để mua dầu thô của nước này, điều này như một chiếc phao cứu sinh giúp Tehran sống sót trong khi các công ty từ châu Âu như Total của Pháp đang quay lưng lại do lo ngại sự trả đũa từ Washington.
Hoa Kỳ đang cố gắng ngăn chặn xuất khẩu dầu của Iran trong một nỗ lực để buộc Tehran đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới và kiềm chế ảnh hưởng của quốc gia này ở Trung Đông.
Trung Quốc, quốc gia đã cắt giảm nhập khẩu dầu thô từ Hoa Kỳ trong cuộc chiến thương mại với Washington, cho biết họ phản đối biện pháp trừng phạt đơn phương và bảo vệ quan hệ thương mại với Iran.
Hôm thứ hai, nguồn tin cho biết người mua dầu của Iran từ Trung Quốc đã bắt đầu chuyển lượng hàng của họ sang các tàu thuộc sở hữu của Công ty tàu vận tải dầu quốc gia Iran (NITC) cho gần như tất cả hàng nhập khẩu của họ.
Sự thay đổi này chứng minh rằng Trung Quốc, khách hàng dầu lớn nhất của Iran, muốn tiếp tục mua dầu thô của Iran bất chấp sự trừng phạt được tái áp đặt lại sau khi Hoa Kỳ rút thỏa thuận năm 2015 vào tháng 5 vừa qua để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Iran.
"Sự thay đổi này bắt đầu rất gần đây, và gần như là một động thái đồng thời từ cả hai phía", một nhà quản lý cấp cao ở Bắc Kinh cho biết, người này yêu cầu không công khai danh tính vì không được phép nói công khai về các giao dịch thương mại.
Tehran đã sử dụng một hệ thống tương tự từ năm 2012 đến năm 2016 để phá vỡ các biện pháp trừng phạt do phương Tây dẫn đầu thông qua việc ép giảm sản lượng xuất khẩu của Iran bằng cách làm cho hầu như không thể có được bảo hiểm vận chuyển đối với các doanh nghiệp Iran.
Iran, nhà sản xuất dầu lớn thứ ba của OPEC, dựa vào việc bán dầu thô cho Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và EU để tạo ra nguồn thu ngân sách mạnh mẽ và giữ cho nền kinh tế của nó ổn định.
Hoa Kỳ đã yêu cầu người mua dầu Iran cắt giảm nhập khẩu về 0 bắt đầu từ tháng 11. Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và hầu hết các nước châu Âu đã cắt giảm hoạt động.
Một quan chức Chính phủ Hoa Kỳ cho biết chính quyền Trump đã nhận thức được kế hoạch của Trung Quốc để tiếp tục hợp tác thương mại với Iran và nhấn mạnh rằng Washington hoàn toàn kiên quyết thực thi các biện pháp trừng phạt.
"Chúng tôi tiếp tục thảo luận chính sách của chúng tôi về Iran với các đối tác Trung Quốc và các hệ lụy của việc áp đặt các biện pháp trừng phạt của chúng tôi", quan chức này cho biết, trả lời báo cáo của Reuters.
Total của Pháp (PA: TOTF), trước đây là một trong những nước Châu Âu mua dầu mỏ lớn nhất của Iran, cho biết họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc ngừng nhập khẩu và từ bỏ các dự án của Iran để bảo vệ hoạt động tại Hoa Kỳ.
Hôm thứ Hai, Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Bijan Zanganeh cho biết Total đã chính thức rời dự án khí đốt South Pars của Iran.
Total sau đó xác nhận họ đã thông báo cho chính quyền Iran về việc rút khỏi South Pars sau khi họ không thể nhận được sự nhân nhượng từ các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ.
Các quan chức Iran trước đây đã đề nghị CNPC của nhà nước Trung Quốc có thể tiếp quản cổ phần của Total và Zanganeh nói rằng quá trình để thay thế công ty của Pháp này đang được tiến hành.
"Đối với tương lai của Total, chúng tôi chưa được thông báo về vị trí chính thức của CNPC, nhưng như chúng tôi đã nói, CNPC, một công ty nhà nước Trung Quốc, có quyền tiếp tục tham gia nếu quyết định là như vậy" Total đã nói trong một tuyên bố gửi qua email.
SỰ QUAY LƯNG
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhiều lần kêu gọi bảo vệ thỏa thuận hạt nhân của Iran và bảo vệ lợi ích của các công ty EU tại Iran.
Nhưng hầu hết các công ty châu Âu thừa nhận rằng họ sẽ bị buộc phải rời khỏi Tehran vì sợ bị trừng phạt và mất quyền tham gia vào các hoạt động đòi hỏi sử dụng đồng đô la Mỹ.
Vòng cấm vận đầu tiên của Hoa Kỳ, bao gồm cắt đứt Iran với bất kỳ doanh nghiệp nào giao dịch với Iran từ hệ thống tài chính của Hoa Kỳ, đã có hiệu lực vào ngày 7 tháng 8 này.
Lệnh cấm mua dầu của Iran sẽ bắt đầu vào tháng 11. Các công ty bảo hiểm, chủ yếu là từ Hoa Kỳ hoặc châu Âu, đã bắt đầu thu hẹp hoạt động kinh doanh của Iran để tuân thủ các biện pháp trừng phạt.
Để bảo vệ nguồn cung cấp của họ, nhà kinh doanh dầu mỏ Zhuhai Zhenrong Corp và Sinopec Group, nhà máy lọc dầu lớn nhất châu Á, đã kích hoạt một điều khoản trong các thỏa thuận cung cấp dài hạn với Tập đoàn Dầu mỏ Quốc gia Iran (NIOC) cho phép họ sử dụng tàu chở dầu của NITC. Thông tin từ 4 nguồn tin trực tiếp cho biết.
Giá dầu tại các giao dịch dài hạn đã được thay đổi thành cơ sở giao hàng cũ so với điều khoản free-on-board trước đó, có nghĩa là Iran sẽ chi trả mọi chi phí và rủi ro của việc cung cấp dầu thô cũng như xử lý bảo hiểm.
Vào tháng Bảy, tất cả 17 tàu chở dầu chở dầu từ Iran đến Trung Quốc đều do NITC khai thác, theo dữ liệu vận chuyển trên Thomson Reuters Eikon. Vào tháng 6, 8 trong số 19 tàu được điều hành do Trung Quốc thuê.
Tháng trước, các tàu chở dầu này đã chở khoảng 23,8 triệu thùng dầu thô và condensate dành cho Trung Quốc, hoặc khoảng 767.000 thùng mỗi ngày (bpd). Trong tháng 6, lượng hàng này là 19,8 triệu thùng, hay 660.000 thùng / ngày.
Theo số liệu hải quan năm 2017, Trung Quốc nhập khẩu trung bình 623.000 thùng / ngày.
Sinopec từ chối bình luận. Một phát ngôn viên của Nam Kwong Group, công ty mẹ của Zhenrong cũng từ chối bình luận.
NIOC đã không trả lời lại email bình luận. Một phát ngôn viên của NITC cho biết họ sẽ gửi một yêu cầu từ Reuters cho một bình luận tới Bộ Văn hóa và Hướng dẫn Hồi giáo của đất nước.
Không rõ ngay lập tức Iran sẽ cung cấp bảo hiểm cho việc mua dầu của Trung Quốc như thế nào, trị giá khoảng 1,5 tỷ USD một tháng. Bảo hiểm thường bao gồm bảo hiểm cho hàng hóa dầu, trách nhiệm của bên thứ ba và ô nhiễm.
Biên dịch: Quốc Hùng
